Samuel Lawrence Katz – The Lancet

Pediatra, wirusolog i współtwórca szczepionki przeciw odrze. Urodzony w Manchesterze, New Hampshire, USA, 29 maja 1927 roku, zmarł w Chapel Hill, Karolina Północna, USA, 31 października 2022 roku w wieku 95 lat.

W 1955 roku, kiedy Samuel Katz był na trzecim roku rezydentury pediatrycznej w Boston Children’s Hospital, Massachusetts, USA, lokalna epidemia polio doprowadziła do ponad 2000 przypadków tej choroby. „To sprawiło, że zainteresowałem się chorobami zakaźnymi, aw szczególności wirusami” – wspomina Katz w wywiadzie z 2014 roku. „W rezultacie trafiłem do laboratorium laureata Nagrody Nobla Johna Endersa jako pracownik naukowy”. Katz, który ostatecznie został Wilbertem C. Davisonem emerytowanym profesorem pediatrii w Duke University School of Medicine w Durham, Karolina Północna, USA, nie mógł dokonać lepszego wyboru. Enders był jednym z trzech naukowców, którzy w 1954 roku otrzymali Nagrodę Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny za sukces w hodowli wirusów polio.

Laboratorium Endersa znajduje się w Harvard Medical School, Boston, Massachusetts, USA. Kiedy Cutts dołączył do niej w 1956 roku, Enders już zaczął pracować nad odrą, izolując wirusa od miejscowego ucznia. Następnym krokiem, w którym Katz odegrał główną rolę, było wygenerowanie atenuowanego szczepu wirusa i wykazanie, że nadal może on wytwarzać przeciwciała. Po wyhodowaniu ich na różne sposoby wykazali, że przejście przez komórki zarodka kurzego skutkowało pożądanym osłabieniem. Udane eksperymenty na małpach dały im pewność zorganizowania eksperymentu na ludziach, a zorganizowanie go przypadło Cuttsowi, jedynemu lekarzowi w zespole. W eksperymencie wzięło udział 20 dzieci przebywających w lokalnej placówce zajmującej się problemami układu nerwowego i ośrodkowego układu nerwowego. Za zgodą rodziców dzieci — z których żadne nie miało odry — otrzymały atenuowanego wirusa. Nie wykazywała żadnych objawów, ale wytwarzała przeciwciała. Podczas epidemii odry w tej samej placówce kilka lat później większość dzieci zachorowała na odrę, ale 20 zaszczepionych nie. Proces, który zostałby teraz przesłuchany przez komisję etyczną, zakończył się sukcesem. Po szeroko zakrojonych próbach klinicznych szczepionki w Nowym Jorku, Nowym Jorku, USA i Nigerii, które wykazały jej skuteczność, w 1963 roku uzyskano licencję.

Katz zaczął badać inne szczepionki, w tym przeciwko polio, różyczce, grypie i krztuścowi. Profesor Peter Hotez, współdyrektor Centrum Rozwoju Szczepionek w Szpitalu Dziecięcym w Teksasie i dziekan Narodowej Szkoły Medycyny Tropikalnej w Baylor College of Medicine w Houston, Teksas, USA, poznał Katza, kiedy współredagowali standardowy podręcznik I Choroby zakaźne Krugmana u dzieci. Jak komentuje, większość późniejszych prac Katza dotyczyła polityki. „Był pionierem w formułowaniu polityki szczepień ze Światową Organizacją Zdrowia i pionierem tego, co jest obecnie znane jako Gavi, Vaccine Alliance”. Zgadza się z tym Mary Klotman, dziekan, wicekanclerz i dyrektor akademicki w Duke University School of Medicine. „Jego spuścizna i wkład w jego dziedzinę i zdrowie publiczne są jego silnym orędownikiem szczepień poza odrą”.

Katz ukończył medycynę na Harvard Medical School w 1952 roku. W 1968 roku, po 12 latach spędzonych z Endersem, dołączył do Duke University School of Medicine jako kierownik pediatrii, pozostając na tym stanowisku do 1990 roku. W tym czasie był już żonaty ze swoim żona, Katherine Wilfert, przewodnicząca oddziału pediatrycznych chorób zakaźnych w Duke University School of Medicine, która wykazała zainteresowanie HIV wśród dzieci. Kiedy Katz ustąpił ze swojego kierownictwa dywizji, po części chciał poświęcić więcej czasu na leczenie i profilaktykę HIV. „On i Kathy byli jednymi z pionierów w dziedzinie pediatrycznego wirusa HIV”, mówi Klotman.

Ann Reed, Samuel Katz, wybitny profesor pediatrii i przewodnicząca wydziału pediatrii w Duke University School of Medicine, po raz pierwszy spotkała Katz na początku lat 90., kiedy była młodszą członkinią kolegium. „Miał umiejętność nawiązywania kontaktu z ludźmi” – mówi. „Znałby imię każdego i… byłby zainteresowany tym, kim jesteś i co robisz”. To w jakiś sposób wyjaśnia, dlaczego Katz, wielki mentor, jest tak wpływowy. „Było to bardzo przekonujące, ale nie towarzyszyło mu strzelanie z broni palnej” — mówi Klotman. „Zawsze był świadomy potrzeby słuchania innych, wprowadzania ich… Nie zamykał ludzi”. Nominując Katza do nagrody, Hotez wspomina, że ​​„jeśli dodać liczbę istnień ludzkich uratowanych przez szczepionkę przeciw odrze w ciągu ostatnich 30 lat, to więcej niż liczba ofiar wojen światowych w XX wieku”. Dodaje, że jest to „trochę nietypowe”. Cutts pozostawia synów Davida, Johna i Williama oraz córki Deborah, Susan, Penelope, Rachel i Katie.