Międzynarodowy Fundusz Walutowy kończy w Polsce konsultacje Artykułu IV

Waszyngton, DC: Rada Wykonawcza Międzynarodowego Funduszu Walutowego zakończyła konsultacje Artykułu IV1Z Rzecząpospolitą Polską rozpatrzyli i zatwierdzili ocenę personelu w terminie bez spotkania.

Polska gospodarka znacznie zwolniła w związku z wysoką inflacją. Po szybkim wyjściu z pandemii, polska gospodarka wzrosła w 2022 roku o 5,1%, choć w dalszej części roku gospodarka znacznie zwolniła. Rosnąca inflacja osłabia wzrost płac realnych, a inwestycje stoją w obliczu trudności związanych z cenami energii i stopami procentowymi. Przewiduje się, że wzrost gospodarczy wyniesie 0,3 proc. , z dużymi inwestycjami, wspieranymi przez dotacje UE nowej generacji, tymczasowo równoważące negatywne skutki starzenia się społeczeństwa.

Ponieważ władze wdrażają reformę podatku dochodowego od osób fizycznych i tymczasowo obniżają podatki od żywności i energii, aby zapobiec gwałtownemu wzrostowi inflacji, deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych wzrósł do 3,7% PKB w 2022 r. z 1,8% PKB w 2021 r., a dług sektora instytucji rządowych i samorządowych spadł do 50 % PKB. Oczekuje się, że deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych wzrośnie do 4,5% PKB w 2023 r., głównie z powodu spowolnienia gospodarczego. Oczekuje się, że w średnim okresie deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych ustabilizuje się na poziomie około 3,5% PKB, a dług wzrośnie do około 55% PKB.

O ile istotny wzrost inflacji w 2022 r. wynikał przede wszystkim z czynników zewnętrznych, w tym cen żywności i energii, o tyle inflacja bazowa również wzrosła i utrzymuje się na wysokim poziomie. Bank centralny znacząco zacieśnił politykę pieniężną w latach 2021-22, po czym wstrzymał ją pod koniec 2022. Oczekuje się, że oczekiwana stabilizacja cen żywności i energii doprowadzi do znacznego obniżenia inflacji zasadniczej w 2023 r., chociaż jej spowolnienie spodziewane jest dłużej. . Oczekuje się, że do końca 2025 r. stopa inflacji zbliży się do celu.

Jakość aktywów banku pozostała stabilna, a poziom adekwatności kapitałowej w całym sektorze znacznie przekraczał wymogi regulacyjne. Wspierane przez wyższe oprocentowanie kredytów, banki pozostały rentowne w 2022 r., pomimo kosztów wakacji kredytowych hipotecznych. Najważniejszym źródłem niepewności i potencjalnych strat dla banków pozostają ryzyka prawne wynikające z kredytów hipotecznych denominowanych w walutach obcych.

Ocena Zarządu2

Po szybkim wychodzeniu z pandemii, polska gospodarka znacznie się osłabiła w warunkach wciąż wysokiej inflacji. W obliczu szoków cenowych energii, zaostrzenia polityki pieniężnej i spowolnienia popytu zewnętrznego, w 2022 roku gospodarka gwałtownie zwolniła. Rynki pracy pozostają napięte, chociaż pojawiają się pewne oznaki ochłodzenia. Wysoka inflacja była głównie napędzana przez szoki cen żywności i energii – pogłębione przez rosyjską wojnę na Ukrainie – choć inflacja bazowa również przyspieszyła. Wstępna ocena sytuacji zewnętrznej ma być zasadniczo spójna z pożądanymi średniookresowymi podstawami i politykami. Rezerwy walutowe są wystarczające do ochrony przed zewnętrznymi wstrząsami i burzliwymi warunkami rynkowymi.

Pomimo oczekiwanego spowolnienia w 2023 r., średniookresowe perspektywy gospodarcze pozostają korzystne. W krótkim okresie wysoka inflacja osłabiła wzrost płac realnych, podczas gdy inwestycje napotykają przeszkody związane z cenami energii, stopami procentowymi i spadkiem aktywności mieszkaniowej. Oczekuje się, że wraz z wygaśnięciem wstrząsów i ponownym wzrostem płac realnych nastąpi odbicie gospodarki w latach 2024 i 2025. Jednak znaczna niepewność w perspektywie krótkoterminowej będzie wymagać sprawnego zarządzania polityką, ponieważ decydenci polityczni będą dążyć do obniżenia inflacji bez ponoszenia ogromnych kosztów dla wyników gospodarczych.

W 2023 r. należy unikać ekspansji fiskalnej, aby pomóc w walce z inflacją, która pozostaje wysoka. Oczekuje się, że deficyt budżetowy wzrośnie w 2023 r. z powodu spowolnienia gospodarczego, ale należy unikać łagodzenia polityki fiskalnej, chyba że zmaterializują się poważne zagrożenia. Dodatkowe działania w zakresie cen energii, jeśli to konieczne, powinny być tymczasowe, ukierunkowane i utrzymywać sygnały cenowe. W perspektywie średnioterminowej władze muszą stworzyć przestrzeń fiskalną, aby uwzględnić nowe priorytety w zakresie wydatków na obronę i inne wydatki bez powodowania wzrostu zadłużenia sektora instytucji rządowych i samorządowych. Zakończenie polegania na środkach pozabudżetowych i wymaganie, aby wszystkie wydatki przechodziły przez proces budżetowy, zwiększyłoby przejrzystość fiskalną.

Polityka pieniężna musi być restrykcyjna, aby kontrolować presję cenową i osiągnąć trwały spadek inflacji w kierunku celu. Oczekiwana stabilizacja cen żywności i energii powinna obniżyć inflację bazową w 2023 r. Dalszy spadek jest jednak uzależniony od ograniczenia inflacji bazowej. Polityka pieniężna powinna pozostać zależna od danych i dalej zacieśniać, jeśli dynamika inflacji bazowej, wzrostu płac i gospodarki nie spowolni zgodnie z oczekiwaniami. Interwencje walutowe powinny być kontynuowane w niespokojnych warunkach rynkowych.

Chociaż sektor bankowy pozostaje stabilny, istnieją poważne wyzwania prawne i regulacyjne. Jakość aktywów nie uległa pogorszeniu, a poziomy adekwatności kapitałowej w całym sektorze pozostają znacznie powyżej wymogów regulacyjnych. Bieżące wyzwania zmniejszają jednak rentowność banków i mogą ograniczać ich zdolność do udzielania kredytów gospodarce w średnim okresie. Co najważniejsze, aby rozwiązać toczące się spory sądowe dotyczące kredytów hipotecznych w walutach obcych, banki muszą nadal proaktywnie szukać dobrowolnych umów z klientami w celu przeliczenia ich kredytów hipotecznych na lokalną walutę. Władze powinny również zbadać opcje strategiczne, które pomogą zmniejszyć niepewność, jaką ryzyko prawne dotyczące kredytów hipotecznych w walutach obcych nakłada na sektor bankowy. Ponadto pozacelowe wakacje kredytowe są nieskuteczne, kosztowne i osłabiają transmisję polityki pieniężnej i nie powinny być przedłużane.

Aby promować długoterminowy wzrost gospodarczy, konwergencję i cele klimatyczne, potrzebne są dalsze inwestycje publiczne i reformy strukturalne. W średnim okresie produkt potencjalny Polski będzie wspierany solidnymi inwestycjami, które mają być częściowo finansowane z dotacji UE Next Generation, które powinny pomóc tymczasowo przeciwdziałać negatywnym skutkom starzenia się społeczeństwa. Stały wzrost imigracji zwiększy konkurencyjność Polski i przyspieszy wzrost gospodarczy w średnim okresie. Pomyślną integrację ukraińskich uchodźców można wzmocnić poprzez dodatkowe szkolenia i rozwój umiejętności. Znaczące inwestycje w źródła czystej energii są niezbędne do wspierania zrównoważonego wzrostu gospodarczego i osiągnięcia celów transformacji energetycznej. Do osiągnięcia celów dekarbonizacji mogą być potrzebne dodatkowe narzędzia polityczne, a władze zachęca się do rozważenia roli opodatkowania emisji dwutlenku węgla.

Zaleca się, aby następujące konsultacje Artykułu IV odbywały się w standardowym cyklu 12-miesięcznym.