Stałe promocje wprowadzają konsumentów w błąd – mówi Osborn Clark, monitorujący ochronę konsumentów w Polsce

Sklepy internetowe zyskują popularność wśród polskich internautów, szczególnie jeśli chodzi o kupowanie ubrań i akcesoriów. Szef Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) bacznie monitoruje sposób prowadzenia tych działań i przestrzeganie przez sklepy internetowe przepisów dotyczących ochrony konsumentów. W ostatnim czasie UOKiK oskarżył dwa popularne sklepy internetowe o wprowadzanie konsumentów w błąd. Te sklepy internetowe oferowały specjalną przewagę cenową przez ograniczony czas, podczas gdy w rzeczywistości towar był stale dostępny w promocji. Stałe promocje były przynętą marketingową i nie zapewniały żadnych realnych korzyści cenowych.

Iluzja ograniczonego czasu na ulepszenie

Odwiedzając strony ww. sklepów konsumenci byli informowani, że mogą skorzystać z promocji i wpisując specjalny kod dokonać zakupu po niższej cenie. Kody były dystrybuowane ze specjalnymi komunikatami rabatowymi, takimi jak „Szalona środa„,”tydzień świąteczny„,”Noc zakupówi eXtra -40% na wszystko z okazji naszych urodzin! Kod: BDAY„.

Kontakty te wywołują wrażenie, że tylko w tym momencie konsument może kupić sukienkę lub buty po wyjątkowo korzystnej i przecenionej cenie, podczas gdy w rzeczywistości jest manipulowany i naciskany. Po zakończeniu okresu promocyjnego na stronie pojawi się nowy (lub nawet ten sam) kod rabatowy i rozpocznie się kolejna promocja oferująca podobną korzyść.

Uważaj na fałszywe zegary!

Dodatkowo na górze stron często oferowany jest licznik odliczający czas do końca promocji. Ponownie dodano podkreślenie, że podaż była ograniczona w czasie. Kiedy skończył się czas promocji, nastąpił reset i zegar zaczął odliczać następny udawany program specjalny. Jest to przykład „ciemnych wzorców” lub praktyk, które wykorzystują wiedzę o zachowaniu użytkowników do wpływania na ich decyzje. Nielegalną praktyką rynkową sklepów internetowych jest sugerowanie, że istnieje ograniczony okres atrakcyjnych promocji cenowych, podczas gdy trwają one w sposób ciągły. Stałe promocje to tak naprawdę marketingowa metoda oferowania regularnych cen, które nie dają rzeczywistych korzyści cenowych, stosują sztuczną presję i wprowadzają kupującego w błąd.

Timery są również przedmiotem zainteresowania organów ochrony konsumentów w całej Europie. Sieć Współpracy na rzecz Ochrony Konsumentów wraz z Komisją Europejską przeprowadziła niedawno „badanie” 399 witryn internetowych sprzedawców detalicznych pod kątem praktyk manipulacji w Internecie, jednocześnie badając fałszywe liczniki czasu. Okazało się, że 42 strony internetowe używają fałszywych minutników z terminami zakupu określonych produktów. UOKiK już wcześniej odniósł się do tego problemu na swoich kontach w mediach społecznościowych. Wykorzystanie fałszywych zegarów na stronie internetowej jest przykładem ciemnych wzorców, ponieważ manipulują one konsumentami za pomocą technik opartych na kompresji czasu.

Komentarz Osborne’a Clarka

UOKiK przykłada dużą wagę do tego, aby komunikacja między przedsiębiorcami a konsumentami była przejrzysta i nie wprowadzała w żaden sposób w błąd. Podejmowanie decyzji konsumenckich nie powinno podlegać żadnym naciskom ani działaniom socjotechnicznym.

Poza ciemnymi schematami i zobowiązaniami wynikającymi bezpośrednio z polskich przepisów, UOKiK prowadzi śledztwo w szeregu podmiotów z branży odzieżowo-kosmetycznej, aby sprawdzić, czy nie dopuszczają się praktyk greenwashingu w swoich kontaktach biznesowych. Może to być związane z faktem, że Komisja Europejska w marcu przyjęła propozycję dyrektywy w sprawie zielonych oświadczeń w sprawie potwierdzania i zgłaszania jasnych oświadczeń środowiskowych, aby zapewnić konsumentom rzetelne, porównywalne i weryfikowalne informacje środowiskowe o produktach.

Obecnie konsumentom trudno jest zrozumieć wiele etykiet związanych z efektywnością środowiskową produktów i firm. Twierdzenia dotyczące ochrony środowiska są często niewiarygodne, konsumenci mogą zostać wprowadzeni w błąd, a firmy mogą stwarzać fałszywe wrażenie na temat ich wpływu na środowisko. Działania te wpisują się w kierunek wzmacniania ochrony konsumentów przez właściwe organy.