Ponowne zaangażowanie Polski w inicjatywę 3SI wzmacnia region

Ponawiając swoje zaangażowanie w Inicjatywę Trójmorza, nowy polski rząd podkreślił swoją strategiczną wizję współpracy regionalnej i wzrostu gospodarczego.

the Inicjatywa Trójmorza Szczyt 3SI w Wilnie w kwietniu ma zgromadzić 13 krajów UE położonych pomiędzy Morzem Adriatyckim, Bałtyckim i Morzem Czarnym, aby skupić się na rozbudowie regionalnej infrastruktury energetycznej, transportowej i cyfrowej, zwłaszcza wzdłuż osi Północ-Południe .

Polska odegrała kluczową rolę we wspieraniu i kształtowaniu tej inicjatywy od jej powstania w 2015 r., jednak utworzenie nowego rządu po wyborach w 2023 r. poddało w wątpliwość dalsze zaangażowanie Warszawy, ponieważ format ten był postrzegany jako projekt poboczny poprzednika.

Choć 3SI ma przede wszystkim format prezydencki, jego skuteczność zależy w dużej mierze od udziału administracji rządowej, gdyż może ona przeznaczać środki na regionalne projekty infrastrukturalne o znaczeniu regionalnym.

Nowa polska koalicja pod przewodnictwem Platformy Obywatelskiej zobowiązała się do priorytetowego potraktowania Trójkąta Weimarskiego, do którego należy Polska, Niemcy i Francja, oraz do podjęcia działań na rzecz przywrócenia dobrych stosunków z Unią Europejską. Były o niego obawy Może 3SI zostało rozwiązane z powodu błędnych przekonań łączących je z nastrojami antyunijnymi i pro-Trumpowymi.

Jednak wiceminister spraw zagranicznych Andre Segna potwierdził wcześniej zaangażowanie rządu w wiec Stało się Wydarzenie odbyło się 27 lutego w Ambasadzie Litwy w Warszawie. Powiedział, że nowa administracja chce uczynić 3SI priorytetem polskiej prezydencji w UE w 2025 r., zwiększyć jego widoczność i pozycjonować jako instrument promowania interesów regionalnych.

To ugrupowanie jest postrzegane jako ważne, choć jego dotychczasowe postępy są skromne. Stany Zjednoczone przekazały krajom 3SI dotację w wysokości 1 miliarda dolarów W 2020 rW organizowanych przez nią szczytach uczestniczyli wyżsi urzędnicy ze Stanów Zjednoczonych i Unii Europejskiej. Jednak całkowita kwota pieniędzy potrzebna do dostosowania infrastruktury do standardów UE w Europie Zachodniej jest i była ogromna Możesz 1,2 biliona dolarów w 2020 r. Choć poczyniono postępy, przed nami jeszcze długa droga.

Sygna podkreślił także znaczenie współpracy w 3SI dla Ukrainy i stwierdził, że jego rząd uważa 3SI i Trójkąt Weimarski za komplementarne.

Oczekuje się także dalszego wsparcia inicjatywy ze strony partnerów Polski, sojuszników regionalnych i Stanów Zjednoczonych. Leży to także w strategicznym interesie Warszawy, która poprzez reprezentowanie interesów szerszego sojuszu regionalnego może wzmacniać swoje wpływy w UE i Trójkącie Weimarskim.

Jednocześnie bezpośrednie nawiązanie współpracy z kluczowymi interesariuszami UE w ramach formatu weimarskiego wzmocniłoby wiodącą rolę Polski we Wspólnocie Trójmorza.

Zakotwienie inicjatywy w ramach Unii Europejskiej mogłoby ułatwić lobbowanie na rzecz dodatkowych funduszy inwestycyjnych i polityki korzystnej dla regionu. Konsultacje na szczeblu regionalnym pomogłyby także we wzmocnieniu pozycji negocjacyjnej regionu Trójmorza w stosunkach z Francją i Niemcami, czyli tradycyjną osią sił Unii Europejskiej.

Podejście regionalne będzie również skuteczniejsze w zapewnianiu wsparcia Ukrainie. Kijów jest partnerem uczestniczącym w inicjatywie od 2022 r., jednak współpraca ta musi stać się bardziej wymierna.

Włączenie Ukrainy w regionalne projekty infrastrukturalne nie tylko przyniosłoby korzyść ogarniętemu konfliktem krajowi, ale mogłoby także odblokować dodatkowe fundusze dla całego regionu Trójmorza.

Region powinien także podzielić się swoimi zbiorowymi doświadczeniami związanymi z przystąpieniem do UE, aby jak najskuteczniej pomóc Ukrainie w tym procesie. Posiadanie aktualnego i odpowiedniego doświadczenia nie tylko uczyni członków 3SI idealnymi doradcami, ale także zachęci ich do ochrony interesów regionu we wszelkich reformach UE, które można powiązać z przyszłym rozszerzeniem.

Zaangażowanie w Inicjatywę Trójmorza mogłoby się przydać także w sytuacji, gdyby minister spraw zagranicznych Polski Radosław Sikorski stał się podobno konkurentem Inicjatywy Trójmorza. Proponowana rola Do Komisarza Obrony Unii Europejskiej. Zapewnienie takiej pozycji bez wsparcia regionalnego może być trudne ze względu na historię napiętych stosunków w regionie.

Nowy rząd w Warszawie ma przekonującą motywację, aby kontynuować swoje zaangażowanie w inicjatywę 3SI, biorąc pod uwagę ogromny potencjał, jaki oferuje ten format i znaczące korzyści dla Polski. Jednak samo kontynuowanie nie wystarczy – inicjatywa musi wypracować lepszy wizerunek w UE i poza nią oraz zacząć osiągać wymierne rezultaty.

Nowy rząd może wzmocnić pozycję inicjatywy w Unii Europejskiej, korzystając z pozytywnych relacji z Brukselą. Przyjmując podejście praktyczne, a nie ideologiczne, można wzmocnić gospodarczy i handlowy wymiar inicjatywy.

Ta zmiana będzie nie tylko zgodna z pierwotnymi celami klastra, ale także odbije się szerokim echem wśród partnerów regionalnych, dla których coraz większym priorytetem są wymierne korzyści gospodarcze i zrównoważony rozwój.

Giulietta Wilczek jest pracownikiem naukowym Instytutu Nowej Europy w Warszawie. Specjalizuje się w regionie Trójmorza, w szczególności regionalnej współpracy gospodarczej i infrastrukturalnej, takiej jak Inicjatywa Trójmorza i Fundusz Inwestycyjny Inicjatywy Trójmorza. Wcześniej pracowała w Instytucie Sobieskiego, Ministerstwie Rozwoju i Polskim Banku Rozwoju.

Kraniec Europy to internetowy magazyn CEPA poświęcony ważnym tematom z zakresu polityki zagranicznej w Europie i Ameryce Północnej. Wszystkie opinie są opiniami autora i niekoniecznie odzwierciedlają stanowisko lub poglądy instytucji, które reprezentują, lub Centrum Analiz Polityki Europejskiej.